Voortgang en Ontwikkelingen

Binnen het Rijk van Nijmegen wordt goed samengewerkt. Op een aantal terreinen is de samenwerking geformaliseerd; zo is er flinke voortgang geboekt op de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling  (MGR) Rijk van Nijmegen. Het Werkbedrijf heeft vorm gekregen als module binnen de MGR, evenals ICT.  Naast de lopende modules zijn er andere thema’s en dossiers die we gezamenlijk kunnen oppakken. In 2017 wordt een besluit genomen over een nieuwe module zorginkoop. In het komende jaar streven we naar verdere professionalisering van de ondersteuning en naar het benutten van de MGR als samenwerkingsplatform voor de gemeenten in het Rijk van Nijmegen. Wij beschouwen de MGR ook als een platform waar afstemming over regionale samenwerking bij elkaar komt en waar we regionale samenwerking verder kunnen ontwikkelen. Niet alle regionale samenwerking is in gemeenschappelijke regelingen beklonken en in veel gevallen is dat ook niet nodig.

Democratische legitimiteit is een belangrijke voorwaarde voor regionale samenwerking binnen een gemeenschappelijk regeling. De MGR kan alleen als platform functioneren als de raden ook een actieve rol oppakken en direct betrokken zijn bij de regionale samenwerking en het versterken van de regionale identiteit. Daarom is het van belang om de raden met elkaar te verbinden en bestuurlijke ontmoetingen te organiseren.

In het najaar van 2015 is een start gemaakt met het Gemeenschappelijk Orgaan; een platform voor overleg en afstemming op de beleidsterreinen economie, wonen, mobiliteit en duurzaamheid. Hiermee is de regionale samenwerking in de 18 aangesloten gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen opnieuw vorm gegeven. Het Portefeuillehoudersoverleg (PFO) Economie is gestart met een traject voor de ontwikkeling van een actueel Regionaal Programma Werklocaties (RPW) in nauwe afstemming met de Provincie Gelderland. Er is een integrale MIRT Agenda  en bijbehorende Uitnodigingsagenda ontwikkeld als basis voor de provinciale gebiedsopgave ter versterking van het stedelijk  netwerk Arnhem-Nijmegen. Bureau Brussel is gehandhaafd als gezamenlijke vertegenwoordiging in Brussel en werkt goed samen met de vertegenwoordigingen van Food Valley, Stedendriehoek en provincie. Voor inwoners van de regio die door een beperking geen gebruik kunnen maken van regulier openbaar vervoer hebben we een bestuurlijke samenwerking opgericht. De BVO doelgroepenvervoer is sinds oktober 2015 in uitvoering. In de komende periode wordt een gezamenlijke regionale investeringsagenda opgesteld met een horizon van 10 jaar in navolging van het MIRT proces in het kader van de provinciale Gebiedsopgaven. Na het opheffen van de Stadsregio zijn er nieuwe verhoudingen ontstaan tussen de stedelijke regio Arnhem Nijmegen en de provincie. Met concrete en gezamenlijke acties (rondom MIRT, omgevingsagenda) moeten we aantonen dat we kunnen denken op een regionaal niveau, elkaar wat gunnen en voor de hele regio vooruitgang kunnen boeken. Er wordt gewerkt aan een website, zodat bewoners en aangesloten gemeenteraden de ontwikkelingen van het Gemeenschappelijk Orgaan goed kunnen volgen.

Met de start van de Stichting Economic Board Region Arnhem Nijmegen is in het afgelopen jaar een flinke impuls gegeven aan het vertrouwen dat wij (ondernemers, kennisinstellingen en overheden) gezamenlijk in staat zullen zijn om de economische ontwikkeling van de regio vaart te geven. De provincie Gelderland participeert, er is samenwerking met de Food Valley en de Wageningse Universiteit en grote kennisinstellingen en bedrijven investeren. De triple helix samenwerking heeft gekozen voor een scherpe focus op de groeisectoren Health, Energy en Food en de cross-overs daartussen. De structuur van de Economic Board staat, sinds maart is een directeur aangesteld en is de bijbehorende projectorganisatie opgeladen.  

Op het schaalniveau Gelderland Zuid wordt zeer intensief samengewerkt rondom Veiligheid en gezondheid (GGD). De Veiligheidsregio Gelderland-Zuid regelt niet alleen de regionale samenwerking voor brandweerzorg en geneeskundige hulpverlening. Dit is ook het niveau waarop de intensieve afstemming en coördinatie wordt gevoerd op de vluchtelingenopvang.

Binnen Gelderland nemen we deel aan de GelreStad-samenwerking tussen de vier grote steden en de provincie. Het is een lichte en vrijwillige samenwerking. De samenwerking richt zich nu met name op de samenwerking rondom het thema energietransitie, waarbij wij ons zowel landelijk (Agenda Stad) als Europees (Urban Agenda) willen profileren als koploperregio. Een citydeal ‘Energietransitie Gelrestad’ is in voorbereiding. Ook de organisatie van de Giro D’Italia was onlangs een goede oefening in regionale samenwerking.

Over de landsgrenzen heeft Nijmegen al goede banden met Duisburg en Kleve en worden de relaties met Düsseldorf aangehaald. Sowieso is er een groeiende belangstelling voor de Euregio vanuit de provincie en regiogemeenten. De Euregio Rijn Waal studeert op mogelijkheden om een platform te creëren voor grensoverschrijdende ontmoetingen en gesprekken tussen bestuurders, ondernemers, maatschappelijke instellingen. Wij zijn al langere tijd van mening dat de Euregio te veel wordt gezien als een loket voor Interregsubsidies. Een meer politiek ontmoetingsforum wordt opgezet speciaal voor volksvertegenwoordigers in de Euregio. Het Nijmeegse gemeentebestuur steunt deze voornemens.

De kaders voor ons Europese en Euregionale beleid zijn beschreven en vastgesteld. Eind 2015 is de uitvoeringsagenda Onbegrensd en Onbevangen 2016-2017 vastgesteld. We leggen ons toe op het realiseren van de genoemde actiepunten. De verdere ontwikkeling van een Platform van de grote Euregio-centrumsteden (Dusseldorf, Duisburg, Moers, Ede, Arnhem) voegen we hieraan toe.

De discussies over regionale economische ontwikkeling hebben een landelijke lading gekregen door het studierapport Maak Verschil. Onder coördinatie van het Ministerie van BZK wordt onderzocht of er aanpassingen, versoepelingen en verruimingen moeten komen van de wet gemeenschappelijke regelingen en van de wet financiële verhoudingen, beide wetten zijn ook voor Nijmegen relevant

Ten aanzien van de verschillende mogelijke samenwerkingsconstructies moeten we  voortdurend de vraag blijven stellen naar de democratische legitimatie. We willen vermijden dat regionale samenwerking zich voltrekt buiten het zicht en de controle van de democratisch gekozen raden.