Voortgang en Ontwikkelingen

We zijn erin geslaagd de transitie van de jeugdhulp, begeleiding, dagbesteding en beschermd wonen door te voeren met behoud van de zorgcontinuïteit. De basis voor de daadwerkelijke transformatie is gelegd: er staat een nieuwe structuur voor advies & informatie en toeleiding naar ondersteuning, met de Stips, sociale wijkteams, regieteams en het veiligheidshuis.

In de afgelopen periode hebben uitvoeringsvragen en opstartperikelen veel aandacht gevraagd, wat in de eerste operationele fase van zo’n grote veranderingsoperatie te verwachten is. In 2016 willen we het berichtenverkeer goed werkend krijgen zodat we bijvoorbeeld bij beschermd wonen actueel inzicht hebben in de bezetting, wachtlijsten en de geleverde zorg. Dit is nodig om een zorgvuldige omslag te maken van de jaarlijkse groei voorafgaand aan 2015 naar stabilisatie.

Om de beweging naar meer zelfregie, ondersteuning dichtbij en van zwaar naar licht te kunnen maken is een goede basisinfrastructuur nodig van vrijwilligersinitiatieven, wijk-, sport- en cultuuractiviteiten, jongerenwerk, preventieprogramma’s, inloopvoorzieningen en welzijnsactiviteiten voor ouderen, gecombineerd met een dekkend netwerk van Stips, sociale wijkteams en regieteams. Onder het motto groen, gezond en in beweging willen we extra energie en dynamiek creëren rondom preventie. We hebben primair aandacht voor gezondheid en gedrag en niet voor ziekten en zorg: het gaat om het welbevinden van alle inwoners en hoe mensen omgaan met ziekte en beperkingen.

Vanaf 2017 gaan we verder met de transformatie en aan de slag met de samenwerking tussen professionals in zorg-welzijn-onderwijs-werk-inkomen op wijkniveau verder versterken. Om hiervoor meer ruimte te creëren is de capaciteit in het voorveld, bij sociale wijkteams en Stips, uitgebreid. Per wijk wordt een gezamenlijke sociale wijkagenda gemaakt met aandacht voor preventieve en collectieve activiteiten en beschikbaarheid van expertise over specifieke problematiek (zoals GGZ) op zogenaamde vindplaatsen, zoals scholen, huisartsen en andere wijkvoorzieningen. Ook de samenwerking binnen de W4 (Tandem, NIM, Interlokaal en SWON) wordt verder doorontwikkeld om deze ambities op wijkniveau te ondersteunen.

We verlengen in samenwerking met de regiogemeenten de contracten voor 2017 met de ‘Combinatie’ (samenwerkingsverband van grote Wmo- en Jeugdhulpinstellingen) en ‘kleine’ aanbieders voor ambulante begeleiding en dagbesteding (Wmo) en ambulante Jeugdhulp. Ook verlengen we de contracten voor verblijfsvoorzieningen voor kinderen en jongeren, met aanscherping van de afspraken over kwaliteit en innovatie. Op basis van opgestelde businesscases maken we in deze contracten afspraken met jeugdhulpaanbieders die moeten leiden tot minder en kortere opnames van kinderen en jongeren in behandelvoorzieningen. Dit is mogelijk door in de plaats hiervan (zeer) intensieve behandeltrajecten thuis aan te bieden. We zetten hiermee een beweging in die meerdere jaren in beslag zal nemen.

De bestuurlijke aanbesteding voor beschermd wonen willen we eveneens in 2017 verlengen met daarbij meer aandacht voor afspraken over vernieuwing en inhoudelijke doorontwikkeling. Ook in het beschermd wonen is immers een transformatie nodig om meer mensen met ernstige psychische problemen zo zelfstandig mogelijk te laten functioneren en zo goed mogelijk mee te laten doen aan de maatschappij. Dat blijkt de beste manier om de gezondheid, kwaliteit van leven en participatie van deze mensen te bevorderen. Dit vraagt om een integrale aanpak, niet alleen op het gebied van zorg en ondersteuning, maar ook bij werk en dagbesteding, inkomen, wonen en welzijn. Het perspectief is dat beschermd wonen en mogelijk ook de maatschappelijke opvang rond 2020 volledig doorgedecentraliseerd worden naar alle gemeenten en dat de centrumgemeenteconstructie verdwijnt. Alle gemeenten zijn dan verantwoordelijk voor al hun burgers en lossen complexe problematiek in samenwerking op, net als bij Wmo en Jeugdhulp. Daarom ontwikkelen we met de gemeenten in de regio Gelderland-Zuid een gezamenlijke beleidsvisie voor opvang & beschermd wonen inclusief een beleidsplan met concrete acties.

Niet alleen bij de nieuwe taken leggen we een focus op preventie. Ook in het actieplan huiselijk geweld en kindermishandeling willen we meer inzetten op het voorkomen van problemen, eerder signaleren en hulp bieden om escalatie te voorkomen.

Ook andere opgaven blijven op onze agenda het komend jaar. Zo werken we aan een aanpak tegen radicalisering, bevorderen we de participatie van jongeren via Jimmy’s (soort jongeren-Stip voor en door jongeren), zijn we van plan opvang te blijven bieden aan uitgeprocedeerde asielzoekers, hebben we in 2016 de hulp bij het huishouden resultaatgericht aanbesteed en wordt het gebundelde doelgroepen vervoer voor het eerst aanbesteed.
In onze sociale stad zien we veel mooie ontwikkelingen en een goede voedingsbodem voor de transformatie. We bouwen aan de samenwerking met belangrijke partners zoals huisartsen, zorginstellingen, zorgverzekeraar VGZ, Radboudumc en de woningcorporaties om een goed nieuw stelsel van zorg en ondersteuning neer te zetten.

In het afgelopen anderhalf jaar is sprake geweest van een sterk verhoogde instroom van asielzoekers. Nijmegen en Heumen hebben gezamenlijk het aanbod gedaan om een noodopvang te faciliteren in Heumensoord. De verhoogde instroom heeft ook geleid tot een verhoging van de gemeentelijke taakstelling om statushouders te huisvesten. Voor 2016 en 2017 komt de taakstelling (zoals het er nu naar uitziet) te liggen tussen de 400 à 450 per jaar. Om dat mogelijk te maken dient extra goedkope woonruimte beschikbaar te komen. Dat willen we realiseren door inzet en ombouw van bestaande panden en gespreide tijdelijke nieuwbouw. Doel is gemengde bewoning.

In november 2015 is een bestuursakkoord gesloten tussen Rijk en VNG namens alle gemeenten. In dat akkoord zaten nog een aantal afspraken die vooral financieel nadere uitwerking nodig hadden. Inmiddels is er een uitwerkingsakkoord dat, aangevuld met een beperkte bijdrage uit de algemene middelen, voldoende ruimte biedt om participatie, inburgering, taalverwerving en integratie in arbeid uit te voeren. Van de jaargang 2013 heeft slechts 30% de inburgeringstoets gehaald (Landelijk cijfer). We willen de slagingskans per statushouder verhogen door met diverse partners in de stad de inburgeringsopgave meer integraal uit te voeren met een verbeterde casusregie. Het taal- en inburgeringsaanbod dient te worden verbeterd en vooral weer gekoppeld te worden met werkervaring of vrijwilligerswerk. Met het COA willen we afspraken maken over een start van de inburgerings- en arbeidsparticipatietrajecten vanuit het AZC.

Het aantal huishoudens dat een beroep moet doen op de bijstand en op het minimabeleid groeit landelijk én ook in Nijmegen. Er zijn in Nijmegen ongeveer 7.000 huishoudens die moeten rondkomen van een bijstandsuitkering of een daaraan verwante uitkering. Het aantal (unieke) personen dat op enig moment gebruik heeft gemaakt van één van onze minimaregelingen stijgt, eind 2015 waren dit er 16.235. De verwachting op basis van armoederapporten van het SCP en CBS  is dat de stijgende lijn stabiliseert en gaat dalen door economisch gunstigere tijden. Onze opgave voor de komende tijd is om mensen die door omstandigheden in financieel zwaar weer raken, te ondersteunen door tijdige en correcte verstrekking van een uitkering en minimaregelingen. We zien een toenemende financiële complexiteit voor in het bijzonder mensen met een laag inkomen. Dit betekent dat we ons verder gaan beraden op andere vormen van ondersteuning. Dit doen we op basis van de tien ontwikkellijnen in ons aanvalsplan Armoede en Schulden, waarbij preventie van een problematische schuldensituatie één van de speerpunten is. We maken de verbinding met de Stips en de sociale wijkteams.